Menapoz

Menapoz

Menopoz fonksiyon gören over foliküllerinin tükenmesi sonucu âdet kanamasının kalıcı olarak kesilmesi halidir.Yani son âdet kanamasını ifade eder ancak 12 aylık adet görmeme döneminden sonra kesin tanısı konulabilir.Kadın hayatının önemli bir dönüm noktasıdır. Türk kadınında ortalama menopoz yaşı 46 ile 48 arasındadır. Kendiliğinden meydana gelen menopoza “doğal menopoz”, yumurtalıkların çıkarılması ya da rahim alınması sonucu oluşan menopoza da “cerrahi menopoz”denir.Menopoz radyasyon veya kemoterapi sonucu da oluşabilir. 40 yaşın altında   menopoza girmeye erken menopoz (prematür menopoz) denir.

PREMENOPOZ

İlk menopoz semptomlarının görüldüğü klimakterium başlangıcından son adet zamanına kadar devam eden süreyi kapsar. Genelde premenopoz 40 yaşlarında başlar. Menopoz yaşının belirlenmesinde beslenme, yüksek irtifalarda yaşama, menarş yaşı ve parite önemli rol oynar. Erken adet olanlarda geç menopoz beklenir, hiç doğurmamış olanlar da 49 yaş civarında olan menopoz yaşı doğurmuş olanlar da 50 yaş ve üzerinde olabilir. Sık adet görenler daha erken menopoza girebilir. Menopoz genelde klimakterium diye adlandırılan kadın yaşamının üretken ile yaşlılık dönemi arasında yer alan 40 ila 65 yaşları arasındaki süreyi kapsar.

POSTMENOPOZ

Menopoz ile başlayan 65 yaşına kadar devam eden süreyi kapsar.

PERİMENOPOZ

Menopoz bulgularının başlaması ile başlayan ve menopozdan sonraki 1 yıllık süreyi kapsayan dönemdir. Menapozda fonksiyon gören foliküllerin atreziye uğrayarak tükenmesi sonucu yeterli miktarda seks hormonu bulunmaz Hasta kalıcı olarak adetten kesilir ve menopoza girer, üreme fonksiyonları sona ermiştir.

Postmenopozal dönemde; kaninhibin seviyeleri ölçülemeyecek seviyelerde düşüktür 2ng/1' in altındadır. FSH seviyesi yükselir 30-170mu/ml'dir. LH seviyeleri yükselir. Menopoz yaşı ilerledikçe over ve adrenaller de sentez edilen androjenler olan androstenodion ve testeron miktarları overlerin bu hormonları sentez edememesi sonucu ilk 10 ila 20 yıl içerisinde %50 oranında azalır.

Estradiol testesterondan sentez edilir. Başlangıçta artmış gonadotropinler nedeniyle overlerin fazla testosteron sentez etmeleri sonucu Esradiol seviyeleri yüksek olur.İlk 3 postmenopozal yılda %30, daha sonraki yıllarda %90 oranında azalır. Aynı şekilde Androstenodion dan sentez edilen estronda onun azalmasından dolayı menopoz ilerledikçe azalır. Azalan Estradiol karaciğerde seks hormon bağlayıcı globulin sentezini ve kan seviyelerini azaltır. Sonuç olarak kanda serbest testosteron seviyeleri artar bu da menopozda androjen / östrojen oranını arttırır.

ERKEN MENAPOZ

Menopoz belirtilerinin 35 yaşından önce ortaya çıkması haline erken menopoz denilmektedir. Kimi yayınlarda bu değeri 40 yaşın altında olarak kabul edebilmekteyiz. Zamanından önce menopoz ve menopoz belirtilerinin ortaya çıkmasının altında patolojik bir neden yatmaktadır.

Erken menopoz iki grupta incelenebilir.

1-Familyal erken menopoz;Ailede erken menopoz hikayesi mevcuttur genetik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan bu durum ailenin pek çok kadının da ortaya çıkmaktadır.

2-Sekonder erken menopoz da ise overlerin tahribine yönelik tüm olaylar erken menopoza neden olabilirler, overlerin cerrahi olarak çıkartılması kemoterapi veya pelvik bölgeye uygulanan radyoterapiler sekonder erken menopoz nedenleri arasında başlıcalarıdır.

Hastanın yapılan tüm muayeneleri, tetkikleri yapıldıktan sonra yaşına uygun tedavi modalitesi seçilir. Östrojenler ve progesteron dönüşümlü olarak uygulanarak artifisyel sikluslar sağlanmalıdır. Fizyolojik menopoz yaşına kadar devam edilmelidir. Hastalar hem adet görmüş olur hem de vücuttaki diğer değişiklikler erken dönemde ortaya çıkmaz.